10 oznak narcystycznego zaburzenia osobowości
Narcyz często ma problemy z nawiązaniem normalnych relacji z ludźmi i zbudowaniem zdrowego związku. Często jest targany przez wewnętrzne lęki, ma niską samoocenę, prześladuje go uczucie pustki, jest agresywnie nastawiony do całego świata, ponieważ uważa, że wszyscy są niesprawiedliwi w stosunku do niego, nie doceniają go. Narcyzi nigdy do końca nie mogą zaufać swoim partnerom, ponieważ nie chcą być emocjonalnie zależni od nich, pomnażając w ten sposób negatywne emocje – złość, ból emocjonalny i frustrację.
Aby rozpoznać narcystyczne zaburzenie osobowości, psychiatra powinien ocenić cechy charakteru pacjenta, jego zachowania i postępowania. Pomocny w ustaleniu diagnozy zaburzeń osobowości jest wywiad, podczas którego lekarz rozpoznaje nieprawidłową osobowość narcystyczną, czyli pacjent powinien spełniać ogólne kryteria zaburzenia osobowości.
1. Ma potrzebę znajdowania się stale w centrum uwagi
Wyróżniane są dwa typy narcyzmu. Typ niebaczny, czyli osoba arogancka, która bywa agresywna, ma potrzebę znajdowania się stale w centrum uwagi, nie zwraca uwagi na niepochlebne o niej opinie, ciągle mówi o sobie, wyolbrzymia swoje zasługi i osiągnięcia, wywyższa się. Aby sprawić jak największe wrażenie na otaczających, opowiada różne historie, uzupełniając je ubzduranymi szczegółami, aby w taki sposób przedstawić siebie we wręcz idealnym świetle. Narcystyczne przekonania o swojej wyższości są sposobem na ukrycie poczucia niższości i lęku i przekonaniem siebie o wysokiej wartości swojej osoby.
Drugi typ to typ nadwrażliwy, który chce znajdować się w centrum uwagi, ale jest bardzo nieśmiały, dlatego unika towarzystwa. Przejawia się nieśmiałością, obawiający się krytyki, przeżywający negatywne o nim opinie, gdy do niego docierają.
2. Pozjadał wszystkie rozumy
Osoba narcystyczna zawsze doradza, bo jest przekonana o wyższości swoich racji, ponadto lubi popisywać się wiedzą. Niezależnie od tematu rozmowy, czy chodzi o politykę, podróże, wychowanie dzieci narcyz zawsze ma własne zdanie na każdy temat, które jak mu się wydaje, jest najsłuszniejsze. Gadulstwo narcyza ma imitować głębię jego wiedzy i umiejętności jej przekazywania.
3. Wymaga specjalnego traktowania
Narcyz zawsze jest przekonany, że zasługuje na specjalne traktowanie i wszystko mu się należy. Nigdy nie stoi w kolejce, bardzo się irytuje, kiedy jego przyjaciele w mgnieniu oka nie odpowiadają na jego wiadomości. Osoba narcystyczna jest świecie przekonana, że jest lepsza od innych, wyjątkowa, ważniejsza, więc zasługuje na specjalne traktowanie i uwagę.
4. Wygórowane ambicje
Zdrowe ambicje pomagają w osiągnięciu celu i sukcesu. Jeśli natomiast chodzi o narcyza, to prezentuje patologicznie rozwiniętą wiarę w siebie, nawet manię wielkości. Jest zaabsorbowany fantazjami na temat własnego sukcesu, władzy. Narcyz jest przekonany o własnej wyjątkowości, więc uważa, że zasługuje na wszystko, co najlepsze. Nawet jeśli narcyz niczego nie osiągnął w życiu, jest przekonany, że powinien się zadawać wyłącznie z ludźmi o wysokim statusie, często przywiązuje ogromną wagę do tzw. symboli luksusowego życia – markowej odzieży i drogich dodatków.
5. Charyzma, używana do manipulowania ludźmi
Narcyz wykorzystuje ludzi, manipuluje nimi, używając do tego swojej charyzmy. Wybiera kogoś na swoją ofiarę i zaciąga ją w swoje sidła, za pomocą pochlebstw, które sprawiają, że ofiara czuje się najmądrzejsza, najładniejsza. Narcyz imituje podziw, aby ostatecznie zdobyć uznanie i szacunek osoby, którą chce wykorzystać.
6. Tylko sukces
Narcyz uważa, że wszystkich ludzi można podzielić na zwycięzców i przegranych. Oczywiście on należy do tych pierwszych. Ciągle porównuje się z innymi osobami, uważa je za przeciętne, gorsze od niego właściwie w każdej dziedzinie, nawet w życiu prywatnym. Narcyz nigdy nie cieszy się z sukcesów innych, ponieważ akurat w tym momencie to nie on odniósł sukces, więc nie ma z czego się cieszyć.
7. Narcyz jest bardzo pamiętliwy
Większość osób postrzega narcyza jako osobę pewną siebie i zarozumiałą. Jednak tak naprawdę ten idealny wizerunek to jedynie iluzja, którą sam stworzył. Nie potrafi przyjmować słów krytyki, nie może poradzić sobie z uczuciem samotności i utraty. Narcyz jest bardzo pamiętliwy, nigdy nie zapomina osób, które go obraziły lub skrytykowały. Obrażony narcyz nie potrafi odczytać tego, co czuje, ale na pewno wie, że musi się zemścić na tym, kto go obraził.
8. Nie potrafi przyznać się do winy
Narcyz kłamie, oszukuje, zwodzi, a jeżeli to się wyda, to zrzuca winę na innych. Nigdy nie przyzna się do winy i nie powie, że nie miał racji.
9. Traktuje ludzi wyłącznie instrumentalne
Narcyzów cechuje brak empatii, są wspaniałymi manipulatorami, którzy zawsze odwrócą nawet najbardziej niekorzystną sytuację na własną korzyść. Oceniają sytuację ze względu na własny zysk i emocje. Narcyz jest obojętny do potrzeb innych ludzi.
10. Nałogi
Narcyzi często wpadają w uzależnienia. Może to być alkoholizm, narkotyki, zakupoholizm, hazard, internet. Nałóg zazwyczaj prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych i społecznych. Osoba uzależniona sięga po używkę, która dostarcza chwilowej przyjemności, daruje uczucie szczęścia, spełnienia, wyższości. Ponieważ narcyz zawsze musi czuć się lepszy i wyższy od innych, nałóg staje się jednym ze sposobów na odbudowanie złudzeń na temat własnej wyższości i unikalności.