5 zaskakujących właściwości witaminy C

W 1937 r. węgierski fizjolog Albert Szent-Györgyi otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie witaminy C. Na podstawie swoich badań stwierdził, że jest ona składnikiem niezbędnym w prawidłowym przebiegu komunikacji międzykomórkowej.

Zdaniem naukowca im więcej dostarczamy jej do organizmu, tym sprawniej przebiega wymiana elektronowa, której zakłócenie może prowadzić do chorób zakaźnych, alergii czy dolegliwości autoimmunologicznych. Dlaczego w okresie osłabienia dramatycznie rośnie zapotrzebowanie na kwas askorbinowy? Wszystko przez to, że witamina C jest silnym antyutleniaczem, który zapobiega "wykradaniu" elektronów z komórek ludzkiego organizmu przez wolne rodniki.

Jeśli, zgodnie z teorią wolnorodnikową przyjmiemy, że większość schorzeń rozwija się w wyniku ich nadmiernej działalności, zwiększenie poziomu kwasu askorbinowego może zatrzymać ich aktywność, a nawet naprawić powstałe już uszkodzenia.

Neutralizuje on bowiem reaktywne formy tlenu i azotu, uczestniczy w regeneracji innych antyoksydantów (np. beta-karotenu) i zmniejsza liczbę uszkodzeń DNA. Oznacza to, że jego działanie jest o wiele szersze niż leczenie przeziębienia!

1. Regeneracja organizmu i naprawa uszkodzeń

W kilku eksperymentach wykazano, że witamina C hamuje fragmentację DNA oraz powstawanie uszkodzeń genetycznych w komórkach poddanych działaniu promieniowania jonizującego lub mutagennych substancji chemicznych. Dzięki temu może mieć zbawienny wpływ na pacjentów poddawanych radio- lub chemioterapii.

Działanie to jest nie tylko efektem jej antyoksydacyjnych właściwości. Kwas askorbinowy wpływa też na ekspresję genów uczestniczących w procesach naprawy uszkodzonego DNA oraz hamujących śmierć komórek.

2. Precz z alergią!

W jednym z badań witamina C podawana 3 razy dziennie w rozpylaczu do nosa u 74% uczestników zmniejszyła objawy alergii (takie jak katar, duszności i obrzęk śluzówek). W grupie placebo odsetek ten wyniósł 24%.

Prawdopodobnie za efekt ten odpowiada fakt, że kwas askorbinowy jest naturalnym hamulcem dla histaminy – mediatora reakcji alergicznej, który uaktywnia się po zetknięciu z alergenem i podrażnia błony śluzowe jelit, nosa, oskrzeli płuc oraz tkankę skórną. Przyjmowanie 2 g witaminy C dziennie już po tygodniu pozwala obniżyć poziom histaminy we krwi o 40%.

3. Serce pod ochroną

Nawet niewielki niedobór witaminy C może prowadzić do chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak miażdżyca czy dusznica bolesna. To dzięki temu składnikowi naczynia krwionośne są elastyczne i mocne, a każde dodatkowe 500 mg witaminy C dziennie redukuje ryzyko choroby serca bądź wylewu o 11%. Z kolei u osób zmagających się z nadciśnieniem może zmniejszyć ciśnienie krwi o 5 mmHg.

Wśród ochotników z wysokim spożyciem alkoholu ryzyko bólu serca wywołanego niedokrwieniem spadło dwukrotnie, kiedy jednocześnie spożywali oni witaminę C. Jako że dym tytoniowy "okrada" organizm z kwasu askorbinowego, palacze są bardziej narażeni na problemy z sercem i potrzebują nawet 2 razy większej jego ilości.

4. Zdrowa skóra

Z jednej strony witamina C stymuluje wytwarzanie kolagenu, co pozwala utrzymać jędrność i młody wygląd skóry. Z drugiej, jako silny antyoksydant zwalcza atakujące ją wolne rodniki i chroni przed promieniami słonecznymi. Po trzecie, dzięki właściwościom przeciwzapalnym sprawdza się w pielęgnacji cery naczynkowej i trądzikowej, poprawiając gojenie i rozjaśniając przebarwienia.

W jednym z badań 6 miesięcy stosowania kremu z witaminą C w stężeniu 5% poprawiło stan skóry zniszczonej słońcem.

5. Poprawa wzroku

Niedobory witaminy C mogą wiązać się z większym ryzykiem zaćmy (katarakty), czyli choroby będącej najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie. W kilku badaniach wykazano, że kwas askorbinowy działa protekcyjnie na soczewkę oka. W jednym z nich zwiększenie jego stężenia we krwi do 49 μmol/l zmniejszyło ryzyko zaćmy o 64%.

Witamina C jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, ponieważ chroni przed oksydacyjnymi uszkodzeniami w siatkówce oka oraz uczestniczy w syntezie kolagenu odpowiedzialnego za trwałość naczyń krwionośnych.