Czym jest turbulencja w samolocie?
Dziś wiele z nas cierpi na aerofobię – lęk przed lataniem, powietrzem. Niektórzy obawiają się startu i lądowania, inni obawiają się tego, że znienacka przestaną pracować silniki, trzeci z kolei obawiają się aktów terrorystycznych. Jedną z przyczyn tego, dlaczego niektórzy ludzie boją się latać, jest turbulencja. Podczas turbulencji samolot zaczyna drgać, lekko opadać lub trząść się. To może bardzo przestraszyć, tym więcej jeśli odbywasz podróż lotniczą po raz pierwszy. Pasażerom może się wydawać, że mechanizmy samolotu niepoprawnie działają, natomiast piloci nic na to nie mogą poradzić. Jedna, tak na prawdę turbulencja jest normalnym, naturalnym zjawiskiem. Aby pokonać własne obawy należy dowiedzieć się, czym jest turbulencja w samolocie i czy jest ona niebezpieczna.
Przyczyny turbulencji
Zjawisko turbulencji zostało odkryte na drodze eksperymentów w roku 1883 przez Anglika Reynoldsa. Ogólniej termin ten oznacza złożone zachowanie dowolnego układu fizycznego, czasem zachowanie chaotyczne. Ruch turbulentny płynu przejawia się w występowaniu wirów i innych struktur koherentnych, zjawisku oderwania strugi, zjawisku mieszania. Lecący samolot podlega wpływowi prądów powietrznych, czyli natrafia na ruchome masy powietrza. Najprościej rzecz ujmując turbulencja powstaje, gdy samolot "przechodzi" z jednego prądu powietrznego w drugi. W miejscu "zetknięcia się" dwóch prądów powietrznych (różniących się np. prędkością i kierunkiem wiatru) napotykamy turbulencję. Z uskokami wiatru łączy się najgroźniejszy rodzaj turbulencji - "turbulencja w czystym powietrzu". Najgroźniejsza jest dlatego, że często nie sposób ją "wypatrzeć" na radarze pogodowym i czasami zaskakuje pilotów. Czasem jest określana przez pasażerów jako "dziura powietrzna" – ma miejsce głównie wtedy, gdy samolot przemieszcza się ze strumienia powietrza o dużej prędkości do strumienia powietrza o prędkości dużo mniejszej (co następuje nagle). Turbulencja może także powstać podczas burzy, kiedy to występują gwałtowne ruchy pilota.
Turbulencje są również powodowane przez wszelkie "przeszkody geograficzne", które zaburzają przepływ powietrza. Dlatego też turbulencje są zjawiskiem spotykanym często w czasie lotów nad górami. Największe strefy turbulencji znajdują się nad Oceanem Spokojnym. Turbulencja może także powstać podczas burzy, kiedy to występują gwałtowne ruchy pionowe mas powietrza.
Czy niebezpieczna jest turbulencja dla samolotu?
Zgodnie ze statystyką samoloty ulegają turbulencji w 85-90%. Jednak ona nie jest niebezpieczna. Należy jednak pamiętać, iż turbulencje nie są groźne, jako że większość samolotów pasażerskich wyposażona jest w radary pogodowe. Pozwalają one pilotowi omijać niebezpieczne obszary tego rodzaju turbulencji. Również samolot jest robiony w taki sposób, że są uwzględniane silne turbulencje.
Turbulencja najczęściej absolutnie nie stanowi zagrożenia. Najlepiej jest podczas lotu pozostawiać pasy zapięte zawsze, gdy pozostajemy na miejscu. Wtedy z pewnością ustrzeżemy się przed niebezpieczeństwem ze strony turbulencji. Przypadki zranienia podczas turbulencji spowodowane są"podrzuceniem" pasażera pod sufit kabiny (bo można się wtedy mocno uderzyć) lub też faktem otworzenia się schowka na bagaż podręczny, kiedy pasażer może zostać uderzony w głowę przez spadający bagaż. W ciągu 25 lat nie było żadnej awarii samolotu spowodowanej turbulencją.
Turbulencja wydaje się czymś strasznym, gdy znajdujesz się w kabinie pasażerskiej samolotu. Jeśli natomiast porównywać podróż lotniczą z jazdą samochodem, to będziesz zdziwiona, ale oddziaływanie na organizm człowieka jest taki sam, jak w czasie jazdy transportem. Bezpośrednio podróż lotnicza jest mniej niebezpieczna, aniżeli jazda samochodem lub podróż kolejowa – to jest potwierdzone przez różne fakty. Lęk przed lataniem jest związany przede wszystkim z tym, że przebywanie w powietrzu jest dla człowieka czymś nienaturalnym. Jeśli chodzi o turbulencję – to zewnętrzna oznaka fizycznych właściwości powietrza, która nie stanowi żadnego zagrożenia. Jak się mówi "strach ma duże oczy", jednak znając przyczyny i mechanizm turbulencji można jej się nie obawiać.